رایزر سرور (Riser Server) یا رایزر کارت سرور (Riser Server Cards) یکی از قطعات سخت افزاری سرورها است که فضای خالی اضافی را برای نصب اسلات‌های بیشتر در مادربرد سرور فراهم می‌کند. رایزر معمولاً روی شکاف اسلات در مادربرد نصب شده و تعداد اسلات‌های مادربرد را برای اضافه کردن کارت شبکه، کارت‌های صدا و… افزایش می‌دهد. کارت رایزر برای سرورهایی که فضای محدودی برای کارت توسعه دارند استفاده می‌شود.
از آنجا که کارت riser بالاتر از برد سیستم است، این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا آداپتورهای اضافی را به جهت موازی صفحه برد سیستم به سرور متصل کنید. این قطعه برای مدیریت و بهبود عملکرد سرورها تاثیر قابل توجهی دارد و در نصب و جایگزینی یا حذف قطعات سرور، نقش مهمی را برای دارندگان انواع سرورها مانند سرور HP و سرور DELL ایفا می‌کند.
رایزرهای PCI-Express در نسخه‌های مختلف موجود هستند، زیرا سیستم‌ها اغلب از نظر طراحی شاسی و چیدمان قطعات و اسلات‌ها، بسته به سازنده، مدل و نسل سخت‌افزار، تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
کاربرد رایزر در سرور
قابلیت ارتقا: این قابلیت از مهمترین دلایل استفاده از رایزر است. زیرا کاربران می‌توانند بدون نیاز به تعویض مادربرد، قطعات جدیدی را به سیستم خود اضافه کرده یا ارتقا دهند.
محدودیت‌های فضایی: برخی از سیستم های رایانه ای و سرور ممکن است فضای محدودی برای شکافت های توسعه داشته باشند. یک کارت رایزر می‌تواند شکاف‌های اضافی را به شکل فشرده‌تری ارائه دهد.
سفارشی سازی: کارت‌های رایزر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که انواع خاصی از اسلات‌های توسعه یا کانکتورهایی را که ممکن است در مادربرد در دسترس نباشند را برای کاربران فراهم سازند. در واقع این کارت‌ها قابلیت سفارشی سازی با توجه به نیازهای هر شخص را دارند.
فراهم کردن فضای خنک سازی بهبود یافته: یکی دیگر از قابلیت‌های کارت‌های رایزر این است که می‌توانند برای بهبود خنک سازی سرور بکار روند. زیرا امکان اضافه کردن فن‌های اضافی با توجه به این قطعه در سیستم‌های گوناگون وجود دارد.
اگر مادربرد سرور شما دارای اسلات کمتری است؛ از طریق رایزر کارت یا کارت PCI Express و با قرار دادن این کارت روی مادربرد می توانید اسلات آن را افزایش دهید.
اسلات‌های کارت گرافیک PCI Express مستقیم به مادربرد وصل می‌شوند و کارت گرافیک روی آن‌ها سوار می‌شود. این اسلات‌ها دارای انواع مختلفی هستند که با X۱، X۴، X۸ و X۱۶ نشان داده می‌شوند. این نوع نمایش تعداد درگاه یا به بیانی بهتر تعداد مسیر این اسلات‌ها را مشخص می‌کند.
تفاوت FLR با رایزر کارت
تکنولوژی Flexible LOM به ما کمک می‌کند تا بدون اینکه نیاز داشته باشیم که از شیارهای توسعه سرور استفاده کنیم، خروجی شبکه برایمان فراهم گردد. اما در کنار کمک به اضافه کردن کارت شبکه دیگر، یک سری معایب و محدودیت نیز برای ما ایجاد می‌کند اما در کل این تکنولوژی بصورت طراحی استاندارد کارت شبکه جهت استفاده مدیران شبکه به شمار می‌رود.
رایزر اساساً یک کارت توسعه است که موقعیت شکاف‌ها را روی مادربرد تغییر می‌دهد تا کارت‌های گرافیک، کارت‌های شبکه یا کنترل‌کننده‌های RAID، کارت‌های صدا، کارت‌های ویدئویی، کارت‌های USB، کارت‌های ذخیره‌سازی و… به‌طور انعطاف‌پذیری حتی در شاسی سرور باریک نصب شوند. رایزر پتانسیل گسترش سرورهای شما را به حداکثر می‌رساند و نقش کلیدی در گسترش انعطاف‌پذیری و کارآمدی برای مطابقت با زیرساخت‌ها و برنامه‌های مختلف دارد.